Księgi kościelne są głównym źródłem badań zarówno historii rodzinnej jak również większych społeczności wsi czy miast. Na ich podstawie można odtworzyć nie tylko przodków w bezpośredniej linii, ale także całą sieć pokrewieństw i bocznych odgałęzień. Metryki chrztów, ślubów i zgonów zaczęto powszechnie spisywać już w XVII w. jednak najstarsze roczniki najczęściej ulegały zniszczeniom, płonąc w pożarach lub ginąc w zawierusze wojennej. Jeżeli chodzi o metrykalia spisane dla Białokrynicy to szczęśliwie zachowało się ich stosunkowo dużo, choć są oczywiście pewne braki dotyczące przede wszystkim XVIII w. Niemniej jednak na podstawie roczników, które dotrwały do naszych czasów można opracowywać wywody przodków poszczególnych osób lub też rodowody całych rodzin sięgające do XVIII, a nawet XVII wieku.

​

      Najstarsze ocalałe księgi pochodzące z parafii podhajeckiej dokumentują chrzty, śluby i zgony z lat 1707-1732. Te prowadzone w języku łacińskim zapisy są często bardzo nieczytelne i odszyfrowanie ich wymaga dużej wprawy. Nazwiska i imiona zapisywane są w zlatynizowanej formie, a dodatkowym utrudnieniem są powszechnie występujące błędy i przeinaczenia. Dodatkowo dokładność i skrupulatność w prowadzeniu ksiąg często pozostawiała wiele do życzenia co widoczne jest szczególnie w aktach zgonu. Po 1732 r. metryki urywają się na prawie 50 lat ponieważ kolejne dostępne materiały pochodzą dopiero z lat 1778-1783. Te spisywane już po rozbiorach dokumenty są zdecydowanie łatwiejsze do opracowywania, ułożone są w specjalnych arkuszach, a charakter pisma zwykle nie sprawia większych trudności. Kolejna luka w materiałach kościelnych trwa ponad 30 lat do roku 1818 jednak od tej pory możemy korzystać z praktycznie kompletnych roczników do końca XIX w. Najnowsze księgi spisane w XX w. w dużej mierze się zachowały jednak część z nich przechowywana jest wciąż w Urzędzie Stanu Cywilnego Warszawa Śródmieście i nie mogą być jeszcze przekazane do ogólnodostępnego archiwum.

​

      Braki w dostępnych księgach kościelnych w pewnym stopniu udało się uzupełnić dzięki indeksowi narodzonych w parafii podhajeckiej, który zawiera dane z lat 1740 - 1943. Indeks stworzony był między innymi w oparciu o niezachowane do dzisiaj metrykalia, dlatego nawet mimo swojej skrótowej formy jest bardzo cennym źródłem badań. Mogłem go opracować dzięki uprzejmości p. Mykoły Dziubinskiego. 

​

      Osobnym zbiorem dokumentów metrykalnych są księgi cerkiewne, które dostarczają równie cennych informacji odnośnie ukraińskiej części mieszkańców Białokrynicy i tym samym nadają pełnego kształtu obrazowi społeczności wsi. Niestety stopień zachowania ksiąg cerkiewnych jest nieco gorszy co jest spowodowane ich zniszczeniem podczas licznych pożarów cerkwi (ostatni 1936 r.) Niemniej jednak do dyspozycji pozostają ocalałe księgi z lat 1835-1864 oraz 1869-1937.

​

      W Państwa ręce oddaję prawie 10 tysięcy zapisów metrykalnych opracowanych na podstawie materiałów archiwalnych. Część z nich tj. cerkiewne metryki ślubów z lat 1861-1943 opracował w języku ukraińskim p. Michajło Stulkowski, a ja przetłumaczyłem je na język polski. Wszystkie metrykalia zamieszczone są w formacie pdf co daje możliwość korzystania z funkcji wyszukiwania (Ctrl+F).

​